Ưu tiên màn hình vuông

Trước đây, khi màn hình CRT còn thịnh hành, bạn không thể sắm nhầm như màn hình LCD đang phổ biến. Bởi màn hình CRT chỉ có duy nhất loại dạng vuông (tỉ lệ 4:3), trông màn hình tựa một mặt của hình vuông. Giờ đây, màn hình LCD có đến 2 loại: loại dạng vuông (cũng tỉ lệ 4:3; gần như một hình vuông) và loại dạng rộng (thường gọi là wide; tỉ lệ 16:9; trông như một hình chữ nhật). Hiện nay, loại LCD chữ nhật rẻ hơn loại LCD vuông.

Khi xem kích thước 2 loại màn hình LCD này, bạn dễ nhận thấy màn hình LCD chữ nhật thấp hơn màn hình LCD vuông nhưng lại dài hơn. Do vậy, LCD hình chữ nhật cho hình ảnh dài và lớn hơn so với LCD vuông. Tuy nhiên, nếu xem và so sánh hình ảnh hiển thị trên các màn hình ở nơi bán, nhiều khả năng là bạn không nhận thấy rõ điều đó, bởi nơi bán không cho hiển thị hình ảnh thực của màn hình desktop, màn hình Word, Excel hay cửa sổ trình duyệt web... Họ trình chiếu những hình ảnh phù hợp với tỉ lệ hiển thị 16:9 của màn hình LCD chữ nhật.

Thực tế, khi dùng màn hình LCD chữ nhật, bạn sẽ thấy hình ảnh trên trang web bị căng dài ra 2 bên trái và phải, còn chiều cao thì có thể bị thu hẹp lại hoặc giữ nguyên. Điều này ắt sẽ ảnh hưởng đến việc xử lý hình ảnh (cắt hình, ghép hình, sửa hình...) hay thẩm định file hình. Bù lại, đối với những chương trình không cần độ chính xác về hình ảnh như Excel, Word... màn hình LCD chữ nhật sẽ hiển thị được nhiều cột, nhiều nút lệnh hơn so với màn hình LCD vuông.

Còn khi dùng màn hình LCD vuông, bạn sẽ thấy mọi thứ không khác gì nhiều so với khi dùng màn hình CRT, bởi chúng có cùng tỉ lệ hiển thị 4:3. Tuy nhiên nếu xem phim trên đĩa DVD, đặc biệt là đĩa phim HD thì hình ảnh trong phim sẽ bị kéo dài theo chiều dọc và bị thu hẹp ở chiều ngang, trông mặt người trong phim sẽ dài ra và ốm lại! Điều này không xảy ra ở màn hình LCD chữ nhật vốn dĩ hỗ trợ phim DVD, hoặc file video chuẩn HD.

Do vậy, nếu sắm màn hình LCD phục vụ cho công việc trên máy tính, lướt web, xem và xử lý hình ảnh, chơi game, xem tivi trên máy tính (bằng thiết bị TV Combo box hoặc TV card), ít xem phim trên đĩa DVD hoặc file video chuẩn HD lưu trong đĩa, bạn hãy sắm ngay màn hình LCD vuông, mặc dù giá của nó có thể đắt hơn vài trăm nghìn đồng so với loại LCD chữ nhật cùng kích thước (inch). Ngược lại, nếu mục đích chính sắm màn hình của bạn là để xem phim trên đĩa DVD hoặc file video chuẩn HD, hãy chọn loại LCD chữ nhật.

Trên thực tế, bạn vẫn có thể điều chỉnh để LCD vuông hiển thị đúng hình ảnh gốc (trong trường hợp mở file video chuẩn HD) nhưng lúc đó vùng hiển thị hình còn rất ngắn, vì phần trên và dưới màn hình không dùng đến. Tương tự, LCD hình chữ nhật cũng có thể hiển thị đúng hình ảnh gốc trên màn hình làm việc trong Windows hay các cửa sổ trình duyệt web, nhưng lúc đó vùng hiển thị của LCD chữ nhật sẽ bị thu hẹp lại ở biên trái và phải sao cho vùng hiển thị trở về dạng vuông, tức là nếu màn hình LCD chữ nhật kích thước 18.5 inch thì vùng hiển thị ở dạng vuông chỉ còn khoảng 15 inch. Việc chuyển đổi tỉ lệ hiển thị của màn hình LCD vuông sang chữ nhật, hoặc LCD chữ nhật sang vuông được thực hiện bằng nút bấm ở trước màn hình.

Góc nhìn rộng

Nếu LCD chỉ phục vụ cho nhu cầu làm việc trên máy tính, bạn sẽ không thấy tác dụng của góc nhìn (bao gồm: góc nhìn ngang - nhìn từ bên phải hoặc bên trái màn hình, góc nhìn đứng - nhìn từ dưới lên hoặc trên xuống) rộng, bởi ngồi thẳng góc (trước) màn hình.

Khi dùng màn hình LCD máy tính có góc nhìn hẹp để xem phim hay truyền hình, bạn sẽ không thấy rõ hình ảnh (chỉ thấy một phần, phần còn lại là bóng), thậm chí là không thấy (chỉ thấy bóng hoặc nguyên mảng màu xám) khi nhìn không trực diện vào màn hình, hoặc nằm và xem hình ảnh ở màn hình đặt trên cao. Do vậy, khi mua màn hình LCD, sau khi chọn loại vuông hoặc chữ nhật, bạn cần chọn tiếp loại có góc nhìn rộng nếu có nhu cầu xem phim, xem truyền hình trên máy tính. Phần lớn các bảng báo giá linh kiện máy tính hiện nay đều không liệt kê thông số góc nhìn cùng với những thông số khác. Chính vì vậy, bạn hãy hỏi nơi bán màn hình, hoặc tự tìm trên mạng Internet, trang web của hãng sản xuất. Dứt khoát phải chọn loại LCD có góc nhìn ngang (Max horizontal view angle) từ 140 độ trở lên và góc nhìn dọc (Max vertical view angle) cũng từ 140 độ (hoặc chí ít cũng phải 120 độ).

So sánh nhanh 2 màn hình

Ngoài 2 yếu tố về loại màn hình (vuông hay chữ nhật) và góc nhìn, màn hình LCD còn nhiều yếu tố khác. Tuy nhiên, đa phần các màn hình LCD đời mới đều đáp ứng đủ các yếu tố còn lại của người dùng thông thường.

Nếu cẩn thận hơn, trước khi quyết định chọn mua màn hình LCD, bạn có thể vào trang web www.all-monitors.com rồi bấm nút Comparisons, bấm ô Select a first monitor chọn màn hình định chọn thứ nhất, và bấm ô Select a second monitor chọn màn hình định chọn thứ 2, bấm nút Compare để so sánh thông số 2 màn hình và đưa ra quyết định cuối cùng.